سیما و منظر شهری در دوره پنجم مدیریت شهری چشمنوازتر شد
شهرقدس؛ زیباتر از همیشه
زیرساختهای عمرانی در شهر هر قدر هم که توسعه یابد، اما چنانچه فارغ از مولفههای زیبایی باشد و نتواند با نگاه و روان شهروندان آن شهر ارتباط برقرار کند، نمیتواند کارکرد کاملی داشته باشد. اداره زیباسازی وظیفه برقراری این ارتباط را با آراستن نما و منظر شهر برعهده دارد. این اداره با بهرهگیری از ابزارها و ظرفیتهایی همچون طراحی و ساخت تندیسها و یادمانها، طراحی مبلمان شهری، استفاده از نورپردازی و آبنماها، طراحی المانهای شهری، بهکارگیری گونههای گیاهی، رنگآمیزی و دیوارنویسی و... اهداف خود را پیش میبرد. زیباسازی محیط پارکها، رنگآمیزی جداول، طراحی و ساخت تندیسها و یادمانها، تکمیل و اصلاح مبلمان شهری، بهبود روشنایی و... از اقدامات انجام شده توسط اداره زیباسازی است. اما شهرقدس در دوره جدید مدیریت شهری چهره جدیدی به خود گرفته است و این را با نگاهی به نصب المانها، نقاشیهای دیواری و حذف زوائد بصری در جایجای شهر میتوان فهمید. گزارش حاضر نگاهی کوتاه به برخی اقدامات اداره زیباسازی سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری قدس در دوره پنجم مدیریت شهری انداخته است.
پاکسازی دیوارنویسیها و تبلیغات غیرمجاز
امروزه توجه به ساماندهی سیما و منظر شهر و جلوههای بصری آن به عنوان یکی از اولویتهای اجرایی اداره زیباسازی در راستای جلب رضایتمندی شهروندان محسوب میشود که با توجه به اهمیت این مسئله در تزریق روح شادابی و نشاط اجتماعی به شهروندان، تلطیف بصری، ایجاد و افزایش بهداشت روانی و آرامش جامعه، ضرورت پیشگیری از اختلال و اغتشاشهای بصری با پاکسازی پوشانندههای نامناسب و جمعآوری تبلیغات محیطی غیرمجاز بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. تبلیغات غیرمجاز، دیوارنویسیهای نامناسب و... بر دیوارهای سطح شهر با ایجاد اختلال و آشفتگیهای بصری، حس نامطلوبی را نسبت به سیما و منظر شهر به مخاطب القا میکند. در همین راستا واحد زیباسازی به منظور ایفای وظایف مرتبط با سیما و منظر شهری و حفظ حقوق شهروندی با شناسایی موارد نامناسب و غیرمجاز منقش در دیوارهای سطح شهر اقدام به حذف و امحاء این موارد مینماید.
آمیختگی فرهنگ و هنر بر دیوارهای شهر
اقدامات این واحد فقط به حذف و پاکسازی دیوارنوشتههای نامناسب و نابهنجار محدود نمیشود، بلکه طراحی و اجرای رنگآمیزیها، نقاشیهای دیواری با مضمونهایی چون پیامهای شهروندی، محتواهای ملی، اخلاقی و مذهبی، تصاویر و... از دیگر اقدامات صورت گرفته میباشد.
حذف زوائد بصری اماکن مسکونی و تجاری
اجرای طرح پیرایش شهری با حذف عناصر بدمنظر در نمای ساختمانها و معابر شهری، پاکسازی زوائد نظیر سایبانهای اضافی مغازهها، تابلوهای موجود در نمای ساختمانها، بیرونزدگیها، بقایای تخریب، دیوارنوشتهها، تابلوها، بنرها و تبلیغات محیطی غیرمجاز و ابعاد غیراستاندارد در شهر و... از یک سو موجب ارتقای کیفیت سیما و منظر شهری و رفع اغتشاشهای بصری میشود و از سوی دیگر به نمایش و جلوه نمودن کارا و اثربخش اقدامات زیباسازی شهری و شکلگیری نظم بصری منجر خواهد شد.
تابلوهای نصب شده مغازهها و اصناف در شهر جزئی از سیما و منظر شهری هستند که اگر این نماها قدیمی، بی ضابطه، ناهماهنگ و غیر استاندارد باشند، آشفتگی بوجود آمده موجب برهم خوردن و اغتشاش نظم بصری در سطح شهر خواهد شد و این می تواند تبعاتی در اذهان شهروندان از بعد روانی به همراه داشته باشد و شهر به هم ریخته و بی نظم دیده شود.
یکسانسازی تابلوهای اصناف و کسبه
بعد از انجام مرحله نخست جمع آوری و پاکسازی تابلوها در سطح شهر، نصب تابلوهای هماهنگ با استفاده از آخرین متدها در این زمینه بر سر در مغازه ها توسط شهرداری انجام خواهد شد که بخشی از هزینه های آن توسط شهرداری تقبل می گردد و مابقی به صورت غیر نقدی به نحو مطلوبی بر فیش عوارض سالیانه در چند قسط مستهلک خواهد شد و بدین گونه شهروندان هیچگونه بار مالی در این خصوص احساس نخواهند کرد. تابلوهای تبلیغاتی مجاز اصناف و کسبه با شکل واحد، نوع و اندازه استاندارد و هماهنگ با محتوای فعالیت مغازه ها و با مشورت ایشان، توسط شهرداری تهیه و نصب می گردد و بدین منوال یکسانسازی عمومی سر در مغازهها که در این مرحله در محلات مرکزی شهر انجام گرفته است در فازهای بعدی در سایر نقاط شهر نیز اجرایی خواهد شد.
اجرای نقاشی دیواری چهره شهدای قدس در محل سکونت خانوادههای معظم ایشان
نقاشی دیواری چهره شهدای قدس در محل سکونت خانوادههای معظم آنها که افراد آشنایی بیشتری با شهید مورد نظر دارند بدون محدودیت اجرایی میشود. همچنین تمثال شهدا که از ابتدا تا انتهای بلوار کلهر نصب شده نیاز به بازسازی دارند که بزودی این مهم صورت میگیرد، تابلوی اسامی و مشخصات شهید بر سر تمامی کوچههایی که مزین به نام شهید هستند، نصب خواهد شد.
طراحی و اجرای بیش از 8 هزار مترمربع نقاشی دیواری در مدارس
نقاشی دیواری یکی از مؤثرترین راه های زیباسازی در سطح شهر محسوب می شود که اهدافی چون افزایش زیبایی بصری، تزریق روح شادابی و نشاط به شهروندان و... را دنبال می کند.
دیوارهای بیرونی مدارس در طول سال تحصیلی به علت تردد انبوه دانش آموزان، شیطنت های کودکانه و یا تبلیغات محیطی بر روی آنها جلوه نازیبایی پیدا می کند و طرح استقبال از ماه مهر فرصت مناسبی برای پاکسازی دیوارها، نقاشی و رنگ آمیزی مدارس به منظور آماده نمودن محیطی شاد و پرنشاط برای شروع سال تحصیلی جدید فراهم میآورد.
از آنجا که نقاشی و رنگ آمیزی دیوارهای مدارس عموما جنبه زیباسازی و تربیتی دارد به همین منظور طراحی ها و نقاشی های دیواری این محیط ها اغلب برگرفته از تصاویر طبیعت، مناظر، نقوش سنتی، طرحهای فانتزی و کودکانه و... است که در ابعادی بیش از 8 هزار مترمربع به مرحله اجرا درآمد.
زیباسازی منظر شهری جز با مشارکت شهروندان محقق نمیشود
وظیفه ذاتی اداره زیباسازی شهرداری آراستن سیما و منظر شهری و حذف زوائد و نازیباییها از چهره شهر است، اما این هدف بدون مشارکت مؤثر شهروندان تحقق نخواهد یافت. بدون شک همه شهروندان شهر خود را دوست دارند، بر همین اساس، باید برای ایجاد آرامش و نشاط شهری به یکدیگر و مدیریت شهری کمک کنند. برای دیده شدن زیبایی بصری در شهر، شهروندان باید به موضوع نمای ساختمان خود اهمیت دهند. احداث ساختمانها با نماهای شکیل و باهویت و همچنین اجتناب از نصب و قرار دادن زوائد از جمله تابلوها و... در این زمینه بسیار مؤثر است. دستگاههای متولی باید با آموزش و فرهنگسازی درست، مشارکت مردم را در زیبایی شهری جلب کنند و شهروندان نیز باید در امر حفظ محیط زیست و زیبایی شهری مطالبهگر شوند و نسبت به این امر توجه ویژهتری داشته باشند.